بعد از گذشت ۵ ماه از وقوع زلزله ویرانگری که شب ۲۱ آبان ۹۶ استان کرمانشاه را تکان داد، وضعیت زلزله‌زدگان بسیار دردناک و اسفبار است. هنوز زنان و کودکان بیشماری از امکانات اولیه زندگی محروم هستند.
این زلزله با قدرت ۷.۳ ریشتر ساختمان‌های بسیاری را به کل نابود کرد. از جمله ساختمان‌های پروژه دولتی «مسکن مهر» لرزشهای زمین را تاب نیاوردند و فرو ریختند.
بر اساس آمار رسمی حکومت، در این زمین‌لرزه که مرگبارترین زلزله در طول سال بود، بیش از ۶۰۰ نفر کشته، هزاران تن مجروح و دهها هزار نفر بی‌خانمان شدند.
مقامات دولت به مردم وعده دادند که با تمام توان مشکلات زلزله‌زدگان کرمانشاه را پیگیری می‌کنند. روحانی در جریان سفر نوروزی خود به مناطق زلزله زده وعده داد منازل آسیب‌دیده این منطقه تا پایان تابستان ۹۷ تکمیل و به مردم تحویل داده خواهد شد. اما به گفته مقامات محلی، هنوز برای 60درصد از مردم مناطق زلزله‌زده کانکسی تهیه نشده و این مردم به ناچار در چادرها یا خرابه‌های باقیمانده از منازل‌شان زندگی می‌کنند. و حتی از دادن کانکس های اهدایی مردم به آنها نیز خودداری شده است.
فقدان سرپناه مناسب منجر به مرگ تعداد قابل توجهی از کودکان به‌دلیل تب و عفونت و بیماریهای دیگر ناشی از سرمای شدید روزهای زمستان شد.
فقر بهداشتی در مناطق زلزله زده
وضعیت بهداشت در مناطق زلزله زده به معنای واقعی کلمه زیر صفر است.
اکثر مردم به دلیل شکستگی لوله ها به آب آشامیدنی تمیز دسترسی ندارند. در برخی مناطق آب آلوده است و پایین بودن کلر آب در یکی دیگر از مشکلات بهداشتی است.
همچنین اکثر این مناطق با مشکل جدی فاضلاب و زباله روبرو هستند. خروجی مناسب فاضلاب وجود ندارد و زباله ها جمع آوری نمی شوند. در نتیجه محیط بسیار آلوده ای در اطراف اسکان موقت زلزله زدگان به وجود آمده است. بوی نامطبوع و تجمع حشرات و جوندگان موذی در این اماکن کاملا مشهود است و وفور مار و عقرب در بین خرابه های ساختمانی سلامت مردم را به خطر می اندازد.
به گفته مقامات محلی حدود ۳۰ درصد از دام و حیوانات اهلی در جریان زلزله کشته شدند ولی هیچ اقدامی برای جمع آوری جسد حیوانات و زباله ها انجام نگرفت. بسیاری از ساختارهای فاضلاب تخریب شدند و تهدید شیوع بیماری بسیار بالا است.
زنان باردار با بیشترین مشکلات مواجه هستند. آمار سقط جنین ها خیلی بالا رفته است.
مشکل دیگری که زنان با آن مواجهند، عفونت‌هاي زنانه ناشی از ماهها زندگي در چادر و شرايط سخت است.
ابراهیم شکیبا، رئیس مرکز بهداشت کرمانشاه، روز ۱۴ آذر ۹۶ در یک کنفرانس مطبوعاتی گفت که ۱۱ زن باردار و ۳۹ کودک پیش دبستانی در مناطق زلزله زده فوت کرده اند. (خبرگزاری حکومتی ایسنا – ۱۴ آذر ۹۶)
با گرم شدن هوا روزهای سخت تری در پیش است و گرمای هوا زندگی زیر چادر و در کانکس ها را بسیار دشوار تر می کند.
در این میان زنان و کودکان متحمل بیشترین فشارها هستند.
مشکلات روانی در مناطق زلزله زده
بر اساس تحقيقات ميزان اضطراب و افسردگي هم از لحاظ عمق و هم كميت در بين زنان به نسبت مردان بيشتر بوده است.
گرم شدن هوا هم مزید بر علت شده است. چادرها و کانکس ها نزدیک به هم قرار گرفته اند و بعضاً مشاجره های خانوادگی به بیرون چادر کشیده می شود و روی کودکان تأثیر منفی می گذارد.
یک روانشناس محلی گفت: «بزرگ‌ترين معضل زنان مسئله بارداري و اختلالات رواني ناشي از آن است.»
در ٣٠٠ روستاي زلزله‌زده، ٧٠٠ زن باردار شناسايي شده اند. وی افزود: «مشكل بعدي زنان و كودكان در اين مناطق بيش برانگيختگي يا PTSD است به طوري كه هر لحظه گوش به زنگ و منتظر وقوع زلزله‌اي ديگر هستند و محركاتي برای آنها تداعي‌كننده حادثه است، مثل صداي پارس سگ يا صداي برخورد قطرات باران بر سقف كانكس.»
روانشناس دیگری می گوید: «در روانکاوی های میدانی در منطقه سرپل ذهاب به این نتیجه رسیده ایم که استرس واضطراب پس از زلزله همچنان بزرگترین مشکل مردم این منطقه است. همچنین اضطراب در کودکان بسیار خطرناک است و در صورت درمان نشدن می تواند بسیار آسیب رسان باشد. بچه ها اغلب در نقاشی های خود از رنگ سیاه استفاده می کنند.»
یک زن مددکار اجتماعی داوطلب که خود مصدوم زلزله بوده و ۱۰۰ بخیه از زخم های زلزله به یادگار دارد، می گوید: «زنان دردمند زلزله زده شبها پای آتش می نشینند و از مشکلات خود در این مناطق با هم صحبت می کنند، آنها در این شرایط نیاز به کسی دارند که درد دل کنند اما کسی نیست که به حرف های آنها گوش بدهد و حتی اغلب رسانه های حکومتی نیز دیگر کمتر اخباری از این مناطق منعکس می کنند.»