دیم کتلین لانزدیل یک بلور شناس ایرلندی – 1 آوریل – 12 فروردین

زنان در تاریخ - 1 آوریل - 12 فروردین

دیم کتلین لانزدیل (28 ژانویه1903- 1 آوریل 1971) یک بلور شناس ایرلندی بود که در سال 1929 ثابت نمود، حلقه بنزن می تواند توسط انکسار نور اشعه ایکس مسطح شود.

او در سال 1931 اولین کسی بود که متد تسلسل اعداد جان فوریر را در کشف ساختار هگزاکلروبنزن به کار گرفت

او در دوران کار حرفه ای خود در بسیاری عرصه ها برای اولین بار راه را برای  زنان گشود. به عنوان مثال او به همراه مارجری استفنسون اولین زنانی بودند که به عضویت جامعه سلطنتی (اف آر اس) برگزیده شدند. او همچنین اولین زنی بود که در لندن استاد دانشگاه شد، ریاست اتحادیه جهانی بلور شناسی را به عهده گرفت، و رئیس بنیاد پیشرفت علوم در انگلستان گردید.

او دهمین فرزند رئیس پستخانه شهر کانتی کیلدار County Kildare  ایرلند، هری یاردلی و جسی کامرون بود. وقتی او 5 ساله بود به همراه خانواده به سون کینگز Seven Kingsدر اسکس Essex نقل مکان کردچرا که مادر وی ترجیح داد به خاطر الکلی بودن پدر آن محل را ترک کنند.

او لیسانس علوم خود را در سال 1922 در دانشگاه زنانه برفورد اخذ نمود. همزمان مشغول تحصیل رشته فیزیک در دانشگاه لندن بود که در سال 1924 فوق لیسانس این رشته را بدست آورد. او در همان سال به تیم تحقیق بلورشناسی موسسه سلطنتی که توسط ویلیام هنری براگ هدایت می شد پیوست.

وی در سال 1927 با توماس جکسون لانزدیل ازدواج کرد که حاصل آن 3 فرزند بود.

علاوه بر کشف ساختار بنزن و هگزاکلروبنزن، لانزدیل به تحقیق در مورد ترکیب الماس نیز همت گماشت. او پیشگام استفاده از اشعه ایکس برای تحقیق روی بلور ها بود. در سال 1949، لانزدیل استاد شیمی و رئیس اداره بلورشناسی در دانشگاه لندن شد.

او در اول آوریل 1971 در اثر یک سرطان بسیار بدخیم که مبدأش مشخص نشد بدرود حیات گفت.


سوفونیسبا پرستون برکینریج (1آوریل 1866 تا 30 ژوئیه 1948) یک فعال و یک اصلاح طلب اجتماعی، یک دانشمند علوم اجتماعی و مبتکر تحصیلات عالی اهل آمریکا بود.

سوفونیسبا در لکزینگتون کنتاکی متولد شد. او دختر عیسی دشا و دومین همسر سرهنگ ویلیام برکینریج، عضو کنگره، سر دبیر و وکیل بود. پدر بزرگ وی نیز رابرت جفرسون برکینریج، فعال ضد برده داری بود.

او در سال 1888 از دانشگاه ولزلی فارغ التحصیل شد و تا پیش از بازگشت به لکسینگتن و تحصیل حقوق در محل کار پدرش، به عنوان معلم در واشینگتن به تدریس ریاضی پرداخت. در سال 1895 او به عنوان اولین زن در کانون وکلای کنتاکی پذیرفته شد.

از آنجا که موکلی وجود نداشت که وکیل زن بخواهد، او پس از چند ماه برای ادامه تحصیل به شیکاگو رفت. رساله فارغ التحصیلی او در سال 1897 تحت عنوان «حاکمیت عدالت در کنتاکی» بود و در سال 1903 دکترای علوم سیاسی خود را گرفت.

در سال 1904 او اولین زنی بود که از دانشکده حقوق دانشگاه شیکاگو  فارغ التحصیل گردید و اولین زنی بود که در یک جامعه تحصیلی حقوقی افتخاری پذیرفته شد. یک خبرنگار در پاریس، کنتاکی، دستاورد او را اینگونه اعلام کرد: «او یکی از پرذکاوت ترین زنان در جنوب به شمار می رود».

در سال 1907 او به هال هاوس Hull House  نقل مکان کرد و به طور جدی در شیکاگو به کار با رهبران جنبش مسکن پرداخت و به مسائلی نظیر مهارتهای شغلی، مسکن و بزهکاری و فرار جوانان از تحصیل پرداخت. او بنیانگزار مشترک مدرسه علوم مدنی و بشردوستی شیکاگو و اولین و تنها رئیس آن بود.

برکینریج و همکارش جولیا لتراپ تا سال 1920 هیئت علمی را قانع کردند که مدرسه علوم مدنی و بشردوستی در دانشگاه شیکاگو ادغام شود و به دانشکده خدمات اجتماعی اداری تبدیل بشود. تا سال 1927 این واحد علمی جدید روزنامه پژوهشی سوشال سرویس ریویو را منتشر کرد که همچنان معتبرترین ژورنال کار اجتماعی می باشد. برکینریج یکی از اولین سردبیران این ژورنال بود و هر سال تا زمان مرگش در سال 1948 برای انتشار این ژورنال کار کرد.

در سال 1909 استادیار اقتصاد اجتماعی شد و طی 10 سال بعد، یعنی تا سال 1920 موفق شد همکاران مرد خود را نسبت به توانایی تحقیقی خود قانع نماید و به عنوان جانشین استاد در دانشگاه شیکاگو به کار ادامه داد. او در سال 1925 به درجه استادی کامل دست یافت و در سال 1929 به عنوان رئیس دانشگاه دانشجویان حرفه ای خدمات اجتماعی و استاد مدیریت رفاه اجتماعی به کار پرداخت و تا بازنشستگی اش در سال 1933 این سمت را حفظ کرد.

او در سال 1919 از دانشگاه اوبرلین، در سال 1925 از دانشگاه کنتاکی ، در سال 1939 از دانشگاه تولین و در سال 1940 از لویی ویل مدرک افتخاری دریافت کرد.

او تا سال 1920 به عنوان یکی از اعضای هال هاوس در بسیاری موضوعات از جمله حق رای زنان، حقوق آمریکائی های آفریقایی تبار، حقوق کارگران، مهاجرین، حفاظت از کودکان و اصلاح در قوانین کار به فعالیت پرداخت. برکینریج اولین زنی بود که به عنوان نماینده آمریکا به کنفرانسهای سطح بالای بین المللی راه یافت و در سال 1933 در کنفرانس مونتویدئو شرکت نمود.

سوفونیسبا پرستون برکینریج در 30 ژوئیه 1948 در شیکاگو در سن 82 سالگی در اثر زخم معده و تصلب شرائین جان باخت.


وانگاری موتا ماتای (1 آوریل 1940 – 25 سپتامبر 2011) یک فعال محیط زیست و فعال سیاسی اهل کنیا بود. او در دانشگاه پیتسبورگ آمریکا و دانشگاه نایروبی در کنیا تحصیل کرد.

در سالهای 1970 ماتای جنبش کمربند سبز را بنیان نهاد. این سازمان غیر دولتی بر روی کاشتن درخت، گفتگو های محیط زیست و حقوق زنان متمرکز بود.

ماتای در سال 1984 برنده جایزه “رایت لایولیهود” شد. در سال 2004 او اولین زن آفریقایی و اولین فعال محیط زیست شد که به خاطر کمک به توسعه پایدار، صلح و دمکراسی جایزه نوبل را به خود اختصاص داد.

کمیته نروژی جوایز نوبل در بیانیه ای که او را به عنوان برنده معرفی می کرد نوشت: ماتای شجاعانه در برابر رژیم سرکوبگر سابق کنیا ایستاد. شیوه های منحصر به فرد عمل او کمک کرد که توجهات داخلی و بین المللی به سرکوب سیاسی جلب شود. او در مبارزه برای حقوق دمکراتیک  برای بسیاری الهام بخش بوده و بطور خاص زنان را تشویق کرد که وضعیت خود را بهبود بخشند.

او منتخب مردم در پارلمان و در طی سالهای 2003تا 2005 دستیار وزیر محیط زیست و منابع طبیعی در دولت پرزیدنت موای کیباکی بود.

او در سال 2003 حزب سبز مازینگیرا را بنیانگزاری کرد و با برنامه حفظ منابع طبیعی جنبش کمربند سبز را گسترش داد.

ماتای در سال 2011 پس از عمری سرشار از مبارزه، اسارت و تبعید برای حقوق بشر و حقوق زنان وهمچنین حفظ محیط زیست در اثر عوارض سرطان تخمدان بدرود حیات گفت.

در سال 2012 کنسرسیوم همکاری برای جنگل ها که از 14 سازمان، دفتر و انستیتو تشکیل شده و روی موضوع جنگل ها در سطح بین المللی کار می کند یک جایزه ۲۰هزار دلاری به اسم وانگاری ماتای را شروع کرد تا خاطره این زن فوق العاده را که پیشتاز مسئله جنگلها در سراسر جهان بود گرامی بدارد.

خروج از نسخه موبایل