افزایش قابل توجه زنان کولبر در روستاهای مرزی استان های کردستان، آذربایجان غربی و کرمانشاه تیتر روزنامه های حکومتی شد.
سایت حکومتی عصر ایران، روز ۲بهمن ۱۳۹۸، گزارشی در مورد زنان کولبر که از فقر به ناچار راهی کوهستان شده اند منتشر کرد. در این گزارش از جمله آمده است، پای زنان هم به حمل بارهای سنگین در مسیرهای صعب العبور و سخت کوه های مرزی غرب کشور باز شده است.
با توجه به آمار بیکاری در استان های مرزی، زنان با کولبری تلاش می کنند گوشه ای از مشکلات اقتصادی زندگی شان را با حداقل در آمد رفع و رجوع کنند.
زنان کولبر در مصاحبه هایی در رابطه با مشقات این شغل سخت گفتند، در سال های اخیر، مردان نیز به کولبری زنان عادت کرده اند و کولبری دیگر شغلی مردانه نیست. در این مناطق برخی از زنان مجبورند ۳۰ کیلو بار را چهار یا پنج ساعت در کوهستان ها حمل کنند.
تهمینه یک زن ۳۳ساله، از ۲۱سالگی کولبری می کرد
زنی به نام تهمینه که ۳۳سال دارد حالا به دلیل دیسک کمر قادر به کار کردن نیست. تهمینه گفت: «من از ۲۱ سالگی کولبری کردم چون همسرم تنها بود و کارش سخت. من بودم و ۳زن دیگر از ثلاث و جوانرود که بنزین را از دلالان می خریدیم و با گالن های ۱۰ لیتری از کوه رد می کردیم. البته این مسئله برای چند سال پیش است و الان خیلی سخت شده. خیلی وقت ها بازرسان بارمان را توقیف می کنند و کلی ضرر می دهیم. الان دلار گران شده و دیگر نمی توانیم با پول مان چیزی بخریم. همین که جنسی را ببریم و بفروشیم و پولش را به زخم زندگی بزنیم کفایت می کند.»
پدر هیوا به کوه رفت و دیگر برنگشت
دختر جوانی به اسم هیوا که لهجه غلیظ کردی داشت گفت: «پدرمان با همین کولبری هر چه در توان داشت برای ما انجام داد. ۷ سال پیش به کوهستان رفت و دیگر بازنگشت. دیگر کسی را نداشتیم که نان آور خانه مان باشد. باید به داد زندگی مان می رسیدم. اول که کولبری کردم کمی سخت بود، اما کم کم عادت کردم. هر بار که می روم و می آیم تا چند روز کمردرد دارم. بسیاری از زنان را می شناسم که در ماه چندین بار به کوه می روند و با همسران شان کولبری می کنند. این که با بار نزدیک به ۳۰ کیلو، ۴ الی ۵ ساعت از کوه بالا برویم و دوباره همان بار را برگردانیم خیلی سخت است، اما چاره ای هم نیست. باید پول در بیاورم.»
فوق لیسانسه ها هم کولبری می کنند
یکی دیگر از این زنان کولبر مریم است. او ۸ سال است به خاطر بزرگ کردن دخترش مجبور است کولبری کند. مریم گفت: «افراد جور واجوری دیده ام که هر کدام بنا به شرایطی که بر زندگی شان حاکم است این کار را انتخاب کرده اند. فوق لیسانس دارند و کار پیدا نمی کنند. بعد از ۶۵ سال زندگی حداقل یک بیمه ندارند که عصای روزهای پیری شان باشد و برای خرج خانواده هایشان از این مسیرهای سخت عبور می کنند.»
یک زن دیگر گفت برای بزرگ کردن ۷ فرزندش کولبری می کند. شوهرش بازنشسته شهرداری است. او گفت: «هفت سال است که کولبری می کنم.»
در استان های غربی ایران سالهاست که دامداری و کشاورزی کفاف زندگی مردم را نمی دهد و آنها مجبور به کولبری در کوهستان شده اند. رنگ لباس زنان این مناطق عوض شده تا با ظاهری مردانه، مشکلات کمتری در عبور از کوه و راه های صعب العبورش داشته باشند. در سردشت، پیرانشهر، مریوان، ثلاث باباجانی، جوانرود، سقز و … می توان صف های زنان را دید که خود نان آورند و فقر و بیکاری آنها را به کوهستان می کشاند تا کولبری کنند.
اقصی نخشی پور، فرماندار سردشت، نرخ بیکاری در این منطقه را ۲۳درصد عنوان کرد. در کردستان هم نرخ بیکاری از ۱۱ و ۴درصد در تابستان سال ۱۳۹۷، به ۱۲ و ۲درصد در تابستان ۱۳۹۸، رسیده است. (سایت حکومتی عصر ایران – ۲ بهمن ۱۳۹۸)