کولبری زنان – بار معیشتی که بر دوش زنان حمل می شود

کولبری زنان یکی از واقعیت‌های تلخ زندگی زنان در مرز‌های استان‌های کردستان، کرمانشاه و آذربایجان غربی است که در پوشش لباس مردانه، گاهی در کنار مردانشان و گاهی به جای آن‌ها کولبری می‌کنند.

کولبر، هیچ پشتوانه اجتماعی و رسمی ندارد، زیرا که این شغل در قانون تعریف نشده است.

هلاله امینی نماینده رژیم، در بیست و سومین اجلاس عمومی شورای استان ها از وضعیت اسفبار کولبری زنان در این استان پرده برداشت.

امینی گفت: «باید خون گریست و بسی مایه تأسف است که بگویم با دختران و زنانی مواجه هستیم که مجبورند در نقش یک مرد یا یک پسر، ظاهر شوند تا به صف طولانی کولبران بپیوندند.» (خبرگزاری حکومتی تسنیم – ۱۸ مهر ۱۳۹۸)

از میان انبوه زنان سرپرست خانوار که ازشدت فقر و بیکاری مجبور به روی آوردن به مشاغل سختی چون کولبری هستند، به چند نمونه اشاره می کنیم:

امینه ۶۰ ساله، زن سرپرست خانوار از یکی از روستاهای کرمانشاه گفت، کولبری را از ۲۶ سالگی شروع کردم. زمانیکه همسرم تازه فوت کرده بود، شرایط بدی داشتم و به سختی می توانستم شکم ۴ فرزندم را سیر کنم. همراه یکی ازدوستانم، یک بار ۸۰ کیلویی گازوییل خریدیم و برای کولبری در مسیری که پراز مین بود به راه افتادیم.

یک زن سرپرست خانوار دیگر، مادر سه فرزند، در مورد شرایط سخت کولبری گفت، اگر دستگیر شویم بارمان توقیف می شود. درهر رفت و برگشت، فقط ۵۰ تا ۱۰۰ هزارتومان می گیرم. پرداخت خسارت بار به قاچاقچی کابوس است. قاچاقچیان شرطشان این است که اگر دستگیر شوی، باید خسارت را خودت بپردازی و مجبوری که این مسیر را مجانی چند بار بروی تا جبران خسارت شود. ما خیلی وقت ها مجبور بودیم ساعت های طولانی در سرما و کولاک زمستان و یا زیر نور شدید آفتاب، پشت سنگ و صخره ها از ترس کمین نیروهای سپاه پنهان شویم. بسیاری از قاچاقچیان، بارشان را به زنان نمی دهند و اگر هم قبول کنند، دستمزدی که به زنان می دهند کمتراز مردان است. کولبری از سختترین مشاغل در حاکمیت ملایان است که طیف وسیعی از مردم که با فقر دست و پنجه نرم می کنند، به ناچار، به آن روی می آورند.

جاوید رحمان، گزارشگر ویژه ایران در گزارش ژوئیه ۲۰۱۹ خود به سازمان ملل در مورد کولبران ایران نوشت:

«براساس اطلاعات دریافتی، ۷۵ تن از کولبران مرزی در سال ۲۰۱۸ کشته و ۱۷۷ نفر زخمی شدند. در میان آنها ، ۴۲نفر قربانی تیراندازی مستقیم توسط نیروهای امنیتی شدند و ۶۶ نفر از آنها پس از تعقیب توسط نیروهای امنیتی از کوه سقوط کردند. در مجموع ۱۴نفر جان خود را یا پای خود را در اثر سرما از دست دادند و ۴ نفر دیگر در اثر انفجار مین زخمی شدند. بنا به گزارشات در شش ماه نخست سال ۲۰۱۹، حداقل ۴۲ کولبر کشته و ۷۴زخمی گزارش شده‌اند.»