نگاهی به وضعیت اسفبار ورزش زنان در ایران
ماه نوامبر دربرگیرنده چند موضوع مهم بود. در این بولتن بر موضوع ورزش زنان در ایران تمرکز شده و به اشاره ای کوتاه به سایر مطالب اکتفا شده است
جایگاه نازل در رده بندی شکاف جنسیتی
ماه نوامبر با گزارش شکاف جنسیتی سال ۲۰۱۷ مجمع جهانی اقتصاد شروع شد که ایران را به لحاظ برابری جنسیتی در رده ۱۴۰، یعنی یک پله پایین تر از سال قبل، در میان ۱۴۴ کشور جهان قرار داد. با شاخص جهانی 0.583 و شاخص مشارکت و فرصتهای اقتصادی 0.357 و شاخص توانمندسازی سیاسی زنان 0.046 ایران تنها از کشورهای چاد، سوریه، پاکستان و یمن جلوتر است. این نشانه ای آشکار از بی عدالتی و تبعیض علیه زنان تحت حاکمیت رژیم آخوندی می باشد.
یکی از مقامات مسئول امور زنان این شکاف را ناشی از قوانینی دانست که «عرصه را برای مشارکت و فعالیت مردان گسترده تر کرده است تا آن جا که اشتغال و درآمدزایی، حقی مردانه و خدمات رایگان خانگی، وظیفه ای زنانه تلقی می شود». وی افزود «اختیار همسر در منع اشتغال زنان هم از دیگر عواملی است که به میزان بیکاری زنان دامن می زند. (خبرگزاری رسمی ایرنا – ۱۶ آبان ۱۳۹۶)
یک مقام دیگر گفت «زنان در پست‌های عالی مدیریتی تقریبا ناپدید می‌شوند.» (خبرگزاری حکومتی ایسنا – ۹ آبان ۱۳۹۶)
پیامدهای خشونت علیه زنان تا سالها باقی است
به مناسبت روز جهانی حذف خشونت علیه زنان برخی از کارشناسان و نمایندگان مجلس رژیم اعترافاتی کردند.
پروانه سلحشوری، رئیس فراکسیون زنان مجلس ملایان، اعتراف کرد، «اضطراب و ترس گشت ارشاد بر روی برخی دختران و زنان ما تا سالها باقی است و … آسیب های دیگری را موجب می شود.» (خبرگزاری حکومتی مهر – ۷آذر۱۳۹۶)
وی در جلسه دیگری اذعان داشت، « حال حاضر خشونت خانگی علیه زنان در جامعه بیداد می کند… زنان اگر کوچکترین خطا را انجام دهند، برای آنها مشکل ساز است و علیه آنها خشونت هایی به وجود می آید اما اگر مردی بزرگترین خطا را داشته باشد هیچ نوع خشونتی بر او وارد نمی شود. (خبرگزاری حکومتی ایرنا – ۴آذر۱۳۹۶)
علی هادی‌زادگان، رئیس سازمان پزشکی قانونی مشهد، در سخنرانی در یک جلسه کارشناسی گفت نرخ خشونت خانگی به نسبت سال قبل 3.2درصد افزایش داشته است و اعتراف کرد که آمار دولت با واقعیت منطبق نمی باشد. (خبرگزاری حکومتی فارس – ۲ آذر۱۳۹۶)
زلزله به آمار زنان سرپرست خانوار افزود
آخر شب یکشنبه ۲۱ آبان ۱۳۹۶ (۱۲ نوامبر) زلزله ای با شدت ۷.۳ ریشتر مناطق غرب ایران را لرزاند و هزاران کشته و مجروح بر جای گذاشت. دهها هزار تن بی خانمان شدند. رژیم ملایان به جای ارسال فوری کمک، نیروهای ضدشورش را به نواحی آسیب دیده فرستاد تا هرگونه اعتراض بالقوه ای را در نطفه خفه کنند.
اما با گذشت سه هفته از وقوع زلزله، هنوز زنان و کودکان در خیابانها بدون سرپناهی مناسب در سرمای شدید زمستان به سر می برند. گزارشات تکاندهنده حاکی از آن است که کمک های مردمی توسط نیروهای سرکوبگر متوقف و مصادره می شوند و سپس به قیمت چندبرابر به زلزله زدگان به فروش می رسند.
بنا به گزارش رسانه های حکومتی زلزله بر آمار زنان تک سرپرست خانوار افزوده است چرا که صدها زن در جریان این زلزله بیوه شده اند. (وب سایت حکومتی سلامت نیوز – 28 آبان ۱۳۹۶)
شرکت فعال زنان در اعتراضات
در عین حال زنان به شرکت فعالانه در اکثر اعتراضات در اقصی نقاط کشور ادامه می دهند و نقش پیشتاز خود را ایفا می کنند. حداقل ۷۷ حرکت اعتراضی در ماه نوامبر از سوی کمیسیون زنان شورای ملی مقاومت ایران به ثبت رسیده است که زنان در آنها نقش برجسته بازی کرده اند.
وضعیت اسفبار ورزش زنان
گزارشهای متعددی از زوایای مختلف در رابطه با وضعیت ورزش زنان در ایران در ماه نوامبر روشنگر بوده اند.
عدم اختصاص بودجه به ورزش زنان
تیم بسکتبال بانوان گرگان به سبب نداشتن حمایت مالی از حضور در لیگ برتر بسکتبال کشور کناره گیری کرد .
به گفته نایب رئیس هیات بسکتبال گلستان این تیم 12 سال سابقه بازی حرفه ای دارد.
صغری محبی افزود: «بودجه پیش بینی شده برای حضور در این رقابت ها 50 میلیون تومان بود و هیچ ارگانی ، حاضر به تامین بودجه و حمایت از تیم بانوان گرگان در لیگ برتر نشد. یکی از دلایل حامیان مالی در حمایت نکردن از تیم های بانوان ،پخش نشدن این رقابت ها از رسانه ملی است که صرف هزینه توسط بخش خصوصی را فاقد توجیه اقتصادی می کند». (خبرگزاري صدا و سيمای حکومتی – 27 آبان1395)
تیم دختران «پارس جنوبی جم» به دلیل نداشتن بودجه در محل حاضر نشده و بازی آنها به راحتی لغو گردید. (خبرگزاری ایران وایر – ۱۲ آبان ۱۳۹۶)
تیم بسکتبال دختران زیر ۱۶ سال ایران که برای نخستین بار پس از ۳۷ سال حکومت این رژیم، قرار بود در یک رویداد رسمی حضور پیدا کند بدلیل بدهی فدراسیون بستکتبال ایران به فیبا، از برنامه بازی های آسیا حذف شد. (خبرگزاری حکومتی ایسنا – ۲۹ مهر ۱۳۹۶)
ممنوعیت پخش رقابتهای ورزشی زنان از رسانه ها
در ایران پخش رقابتهای زنان از رسانه ها ممنوع است.
تیم ملی فوتسال بانوان ایران که قهرمانی آسیا را در کارنامه دارد روزهای ۲ و ۳ آذر ۱۳۹۶ میزبان تیم ملی ایتالیا شد اما هرگونه فیلم برداری و عکس برداری از این بازی ممنوع بود. تنها در پایان بازی عکسی از تیمهای ایران و ایتالیا در یک استادیوم خالی گرفته شده که نشان می دهد بازیکنان ایتالیایی مجبور به پوشاندن سرشان با شالهای صورتی شده اند. (خبرگزاری حکومتی ایسنا – ۳ آذر۱۳۹۶)
فقدان امنیت شغلی برای زنان مربی
سرمربی تیم ملی فوتسال زنان ایران از وضعیت شغلی خود ابراز نارضایتی کرد. شهرزاد مظفر در واکنش به اعتراض فدراسیون فوتبال گفت، «اگرمیزان قراردادم 50 درصد قرار داد مربیان مرد بود با آرامش خاطر تنها به سرمربیگری تیم ملی می پرداختم. امنیت شغلی داشته باشم با تیم ملی می مانم. اگر امروز با سرمربیگری تیم باشگاهی خداحافظی کنم، امنیت شغلی و ثبات درآمد ندارم.» (خبرگزاری حکومتی ایرنا – ۲ آذر ۱۳۹۶)
فقدان محل مناسب برای مسابقات
در برنامه بازی های لیگ، محل برگزاری مسابقه بعضی تیم ها نامشخص قید شده بود. زمین های بازی آنقدر نامناسب و پر از چاله بود که بازیکنان نمی توانستند دریبل کنند. همچنین سرویس بهداشتی مناسب برای آماده شدن بازیکنان وجود نداشت. (خبرگزاری ایران وایر – ۱۲ آبان ۱۳۹۶)
نایب رییس بسکتبال بانوان ایران، فاطمه کرم زاده، نبود سالن را معضل بزرگی برای بسکتبال زنان دانست و اذعان نمود که در کشوری که این میزان بر جدایی جنسی تاکید می شود، زنان حتی یک سالن بسکتبال برای برگزاری مسابقات ندارند. (خبرگزاری حکومتی ایسنا – ۱۰ آبان ۱۳۹۶)
عدم رسیدگی پزشکی به بازیکنان مجروح
زینب کریمی بازیکن تیم فوتبال زنان خیبر خرم آباد بعد از آسیب دیدگی در بازی با رفتاری غیرانسانی مواجه شد. وی در مصاحبه ای درباره آسیب‌دیدگی خود گفت: «در دقیقه 20 بازی بود که دچار آسیب‌دیدگی شدم. با این وجود، تا پایان نیمه نخست که داور سوت بازی را زد، کنار زمین درد می کشیدم اما ناظر مسابقه هیچ توجهی به من نکرد. حتی راننده آمبولانس که نزد من آمد اما در جواب من که از او خواستم هرچه زودتر مرا به بیمارستان برساند، گفت، «ناظر بازی این اجازه را نمی‌دهد…. از ساعت یازده که به بیمارستان امام خمینی رسیدم تا ساعت چهاربعد از ظهر به کار من رسیدگی نشد، چرا که من را با آمبولانس به بیمارستان منتقل نکرده بودند.» (خبرگزاری حکومتی ایسنا – ۱۴ آبان ۱۳۹۶)
نقض قوانین جهانشمول فیفا
در جریان لیگ فوتبال زنان، ناظر فدراسیون فوتبال به بازیکنان دختر اخطار داد که در صورت مشخص شدن موی سرشان، داور به آنان کارت زرد نشان خواهد داد و در صورت تکرار از زمین اخراج خواهند شد.
عدم حمایت از قهرمانان زن
آتوسا عباسی اولین برنده مدال برنز مسابقات آسیایی و رکورد دار سرعت بانوان ایران به دلیل مشکلات مالی مدتی مشغول دست فروشی بود. وی به بهانه تخلف ورزشی همسرش از دوچرخه سواری منع شده بود. (سایت حکومتی مشرق – ۲۶ مهر ۱۳۹۶)
سوسن رشیدی قهرمان کیک بوکسینگ زنان کشور است. اما او یک دختر کوچ نشین از عشایر کرمانشاه است که به دلیل عدم حمایت دولتی ناگزیر است تمام وظایف یک دختر روستایی انجام دهد. وی هر روز قبل از سپیده صبح باید به آماده کردن خمیر نان، به چرا بردن گوسفندان، آوردن هیزم، پخت نان و سایر امور بپردازد. (سایت حکومتی فرارو – ۲۶مهر۹۶)
سوسن رشیدی پیشتر گفته بود: «بعضی روزها حتی پول کرایه ماشین هم نداشتم که برای تمرین بروم و پول اندک غذایم را برای تردد می دادم. 9دوره، قهرمان شدم اما هیچ‌چیزی به‌عنوان پاداش قهرمانی به من داده نشد.» (خبرگزاری حکومتی ایسنا – ۶ دی ۱۳۹۵)
الناز رکابی، سنگ نورد زن ایرانی در مسابقات کاپ آسیا مدال طلای ماده بولدرینگ را از آن خود کرد. (سایت حکومتی ایسکا نیوز – ۷ آبان ۱۳۹۶)
او نیز پیشتر در یک مصاحبه کوتاه نسبت به شرایط تنهایی و عدم حمایت مالی از خود شکایت کرده و گفته بود: در ایران خیلی تنها هستم. هیچکس در ایران بالاتر از من نیست و اجازه نمی دهند با پسر ها تمرین کنم.
وی در مورد محدودیت هایی که به دلیل حجاب اجباری بر او تحمیل می شود می گوید: به خصوص وقتی هوا گرم می شود با ججاب خیلی مشکل است. تلاش کردیم لباسهای باحجابی که مناسب این ورزش هست را پیدا بکنیم همه این کارها را هم خودمان کردیم. (آپارات – ۶ اردیبهشت ۱۳۹۵)
فرار ورزشکاران پراستعداد
این شرایط وحشتناک باعث فرار بسیاری از زنان ورزشکار پراستعداد از ایران می شود.
درسا درخشانی، استاد بزرگ و استاد بین‌المللی شطرنج که به دلیل حضور بدون حجاب در رقابتهای بین‌المللی از تیم ایران اخراج شد، در مهرماه ۹۶ به تیم ملی آمریکا پیوست. وی سال ۹۴ با یک پیشنهاد از باشگاه بارسلونای اسپانیا برای ادامه تحصیلات دانشگاهی و شطرنج به آن کشور رفت و برای آن تیم بازی کرد. اما کماکان تا روز اخراج برای تیم ملی ایران نیز بازی می کرد.
فائزه کاظمی هندبالیست استان قزوین در آذرماه سال جاری به متروپولیتن ترکیه پیوست.
ممنوعیت حضور زنان در استادیومهای ورزشی
به زنان ایرانی اجازه داده نشد که برای تماشای بازي فوتبال ميان تيم هاي ملي ايران و سوريه كه در 14شهريور96 در ورزشگاه آزادي تهران برگزار می شد، وارد استادیوم بشوند در حالی که زنان سوري بدون هیچ مشکلی وارد می شدند. زنان ایرانی در اعتراض در خارج استادیوم جمع شدند.
روزنامه انگلیسی گاردين نوشت: «زنان سوري به استاديوم راه داده شدند اما زنان ايران كماكان بيرون نگاه داشته مي شوند؛ به رغم آنكه در ابتدا امكان خريد بليط را يافتند… به گروهي از زنان كه به استاديوم عظيم آزادي در تهران رفته بودند، گفته شد كه نمي توانند وارد شوند. زماني كه آنها اقدام به اعتراض كردند، مورد تهديد قرار گرفتند كه دستگير خواهند شد».
روز ۴ آبان، نیروی انتظامی سه زن جوان که تلاش داشتند برای تماشای فوتبال دو تیم اصلی ایران وارد استادیوم آزادی شوند را بیرون کرد. این واقعه در جریان بازی دو تیم پرسپولیس و استقلال رخ داد. (خبرگزاری حکومتی رکنا – ۴آبان۱۳۹۶)
شهیندخت مولاوردی دستیار روحانی در امور حقوق شهروندی پیشتر تاکید کرده بود که درباره فوتبال، امکان حضور زنان در ورزشگاه فراهم نیست. (سایت حکومتی انتخاب – ۳ آبان ۱۳۹۶)
موضوع ممنوعيت زنان از حضور آزاد در ورزشگاه ها از مواردي بود كه خانم عاصمه جهانگير گزارشگر ويژه حقوق بشر ملل متحد در امور ايران نيز به آن در گزارش خود اشاره داشت.
وي در بند 92 اين گزارش تصريح كرد: « زنان كماكان از امكان مشاهده بازي هاي ورزشي در استاديوم ها محروم هستند. چند تن از ورزشكاران زن در خصوص مشاركت در مسابقات جهاني به واسطه ارگانهاي ورزشي دولتي و يا همسران شان، محدود شده اند. در ماه مارس، شماري از زنان بازيكن بيليارد از امكان حضور در مسابقات به دليل آنچه نقض قانون اساسي اسلامي خوانده مي شد، منع شدند. در ماه آوريل زناني كه در ماراتن بين المللي كه در تهران برگزار مي شد حضور يافتند، ملزم به حركت در مسيري جداي از مردان و با مسافتي محدودتر بودند».
خامنه ای و مراجع تقلید علیه زنان وارد معرکه می شوند
مراجع تقلید رژیم نیز ممنوعیت ورود زنان به استادیومهای ورزشی را مورد تأکید مجدد قرار دادند.
آخوند مکارم شیرازی گفت، «این طرح در دولت قبل نیز مطرح شد، اما هم رهبری و هم مراجع مخالفت کردند. طرح مجدد این مسئله، رفتن راه انحرافی است.» (خبرگزاری حکومتی ایسنا – ۸آذر۱۳۹۶)
نوری همدانی نیز برای توجیه این ممنوعیت گفت، «حضور زنان و مردان در یک صحنه ورزشی جایز نیست چون زن نمی تواند حجاب خود را به خوبی حفظ کند.» (خبرگزاری حکومتی رضوی – ۸آذر۱۳۹۶)
اما ولی فقیه رژیم علی خامنه ای بار دیگر تحت عنوان پاسخ به مسائل مذهبی بار دیگر اعلام کرد، «دوچرخه سواری زنان در مجامع عمومی و نیز در جایی که در معرض دید نامحرم است، جایز نیست». (خبرگزاری حکومتی ایلنا – ۵آذر ۱۳۹۶)