زندان مرکزی زاهدان، واقع در تقاطع بلوار دانشجو و خیابان توکلی، به دلیل شرایط وخیم و روشهای قرون وسطایی شکنجه که توسط مقامات آن اعمال میشود، به یکی از مخوف ترین زندان های ایران شهرت دارد. این گزارش بر اساس روایتهای زندانیان آزاد شده تهیه شده، و گوشه ای از وضعیت اسفبار زندانیان زن در این زندان را افشاء می کند.
مروری بر زندان مرکزی زاهدان
زندان مرکزی زاهدان به دلیل خشونتهایی که در آنجا علیه زندانیان اعمال میشود، شناخته شده است. این زندان دارای هشت بند مردان، بخشهای امنیتی، مناطق قرنطینه و یک بند زنان است. تراکم جمعیت در این زندان بسیار بالاست و در هر بند بیش از ۴۰۰ زندانی محبوس هستند. از ویژگی های محیط این زندان دسترسی راحت به مواد مخدر، شرایط وحشتناک بهداشتی و مراقبتهای پزشکی ناکافی می باشند.
شرایط زندگی زندانیان زن
در بند زنان، شرایط به ویژه سخت و طاقتفرسا است. زنان تحت شکنجههای شدید و تحقیر قرار میگیرند. گزارشها حاکی از آن است که زندانیان زن با سیگار سوزانده میشوند، به شدت کتک میخورند و مورد توهینهای لفظی قرار میگیرند. همچنین مواردی از تجاوز جنسی توسط مسئولین این زندان گزارش شده است که مزید بر آسیبهای روحی زنان است.
تراکم جمعیت و مشکلات بهداشتی
بند زنان به شدت شلوغ است و در هر اتاق ۱۲ تا ۱۵ زن نگهداری میشوند.
وضعیت تخت ها خیلی خراب است و بیشتر زندانیان روی زمین می خوابند.
کمبود جدی مواد بهداشتی باعث شده تا این بند با هجوم شپش و ساس مواجه باشد که موجب بیماریهای پوستی شدید مثل گال میشود.
امکانات بهداشتی زندان ناکافی است و بالا زدن فاضلابها بوی بدی ایجاد کرده که موجب بیماریهای تنفسی در میان زندانیان شده است. کمبود آب و عمدتاً سرد بودن آب تا بعدازظهر، شرایط بهداشتی را وخیمتر کرده است.
غذا و تغذیه
کیفیت غذا در زندان مرکزی زاهدان بسیار پایین است. زندانیان غذایی که به آنها داده میشود را به سختی میتوانند بخورند، مانند غذاهای بیکیفیت سویا، ماکارونیهای بیکیفیت، سوپ عدس و تخممرغ آبپز. این غذای نامناسب باعث شده تا زندانیان مجبور شوند با منابع محدود خودشان غذا تهیه کنند. این رژیم غذایی نامناسب موجب سوءتغذیه و ضعف سلامت زندانیان شده است.
آب آشامیدنی زندان شور است و قابل شرب نیست. هر زندانی که به این وضعیت اعتراض کند به او می گویند آب معدنی بخرد.
شکنجه و تحقیر
زنان زندانی در زندان مرکزی زاهدان همواره تحت شکنجه و تحقیر قرار میگیرند. آنان به شدت کتک خورده و مورد سوءاستفاده لفظی قرار میگیرند. علاوه بر این، گزارشهایی از تجاوز جنسی توسط رئیس فاسد زندان به این زنان وجود دارد که به آسیب های آنان افزوده است.
![زندان مرکزی زاهدان](https://women.ncr-iran.org/fa/wp-content/uploads/2024/07/Central-Prison-of-Zahedan-2-min-1024x512.jpg)
زندانیان سیاسی
وضعیت برای زندانیان سیاسی به ویژه سختتر است. این زندانیان اغلب در سلولهای نمناک و تاریک زیرزمینی بدون هیچ امکاناتی نگهداری میشوند و تحت شکنجههای باز هم بیشتر قرار میگیرند.
در بند زنان، زندانیان سیاسی از زندانیان جرایم دیگر جدا نیستند که نقض اصل تفکیک جرایم است. بسیاری از این زنان دانشجویان جوانی هستند که به دلیل نوشتن شعار یا تبلیغ علیه رژیم بازداشت شدهاند. این زندانیان سیاسی تحت فشار قرار میگیرند تا به دروغ اتهام مواد مخدر را بپذیرند، در غیر این صورت زیر شکنجههای مضاعف می روند.
کمبود مراقبتهای پزشکی
مراقبتهای پزشکی در زندان مرکزی زاهدان به شدت ناکافی است. زندانیانی که از مشکلات جدی رنج می برند اغلب فقط قرص خواب یا داروهای آرامبخش دریافت میکنند که به جای درمان مسائل اصلی، فقط آنان را به خواب میبرد. این بیتوجهی منجر به تشدید وضعیت سلامت زندانیان شده و مانع از دریافت مراقبتهای پزشکی لازم میشود.
اجبار به رعایت مناسک مذهبی
مسئولین زندان، زندانیان را مجبور به انجام مناسک مذهبی میکنند. در ماه رمضان، زندانیان مجبور به روزهداری هستند و در ماه محرم باید در مراسم عزاداری شرکت کنند. عدم رعایت این مناسک با تنبیهات شدید، از جمله حبس انفرادی و شکنجه، پاسخ داده میشود.
فساد و مدیریت نادرست
فساد در میان کارکنان زندان شایع است. گزارشها حاکی از آن است که مسئولین بلندپایه زندان در انواع سوءاستفادهها و بهرهکشیها دست دارند. نمونه بارز آن یک قاضی معروف به «جانفزا» است که به صدور احکام اعدام و مجازاتهای سنگین بدون رعایت دادرسی عادلانه شهرت دارد. همچنین، سازمان خیریهای به نام «خیریه دیه و جریمه» که قرار است به پرداخت دیه و جریمه کمک کند، توسط فردی فاسد به نام طباطبایی مدیریت میشود که از مراجعهکنندگان سوءاستفاده میکند.
نتیجهگیری
زندان مرکزی زاهدان نمونهای بارز از نقض شدید حقوق بشر در زندان های ایران است. شرایط زندانیان زن به ویژه وحشتناک است و با تراکم جمعیت شدید، وضعیت بهداشتی زیر استاندارد، تغذیه نامناسب، شکنجه و سوءاستفادههای جنسی مشخص میشود.
وضعیت زندانیان سیاسی و فساد گسترده در میان مسئولین زندان نیازمند توجه و مداخله فوری بینالمللی برای رسیدگی به این نقضهای گسترده کرامت انسانی است.